شاید این مطالب برایتان مفید باشد
خواباندن كودكان و خواب نگاه داشتن آنها یكی از ترسناك‌ترین وظایف والدین است. حتی والدینی كه كودكان‌شان خوب می‌خوابند نیز گهگاه با مشكلاتی در زمینه زمان چرت بعد از ظهر و خواب شبانه مواجه می شوند. در واقع، حدود 40 درصد از كودكان از نوعی مشكل خواب رنج می‌برند. متخصصان 6 اشتباه رایج را شناسایی كرده‌اند كه والدین در مورد خواباندن كودكان خود مرتكب می‌شوند. ولی خوشبختانه این اشتباهات را می‌توان بدون زحمت زیاد بر طرف كرد. متخصصان خواب كودكان و نیز والدین با تجربه معتقدند كه تغییرات كوچك در محیط و نحوه‌ی خواب می‌تواندبه میزان زیادی مشكلات رایج خواب را از بین ببرد. 1. دیر خواباندن كودك كودكان امروز كمتر از والدین‌شان در زمان كودكی می‌خوابند. به گفته‌ی مارك ویزبلوث متخصص اطفال و نویسنده‌ی كتاب عادات سالم خواب، كودكی شاد ” در زمان كودكی و سالهای ابتدای زندگی، كودكان امروز در مقایسه با 20 و30 سال قبل كمتر می‌خوابند.” نتایج یك مطالعه نشان می دهد كه 2 ساله‌های امروز 40 دقیقه كمتر از 2 ساله‌های یك نسل یا دو نسل پیش می‌خوابند. به عقیده‌ی ویزبلوث نتیجه‌ی دیرتر خوابیدن، دشواری و جدل بیشتر در زمان خواب، مشكلات زمان چرت بعدازظهر و خواب روی است. شاید نوزاد یا كودكِ خود را به برنامه‌ی خواب مرتب عادت نداده اید یا ممكن است بعد از اتمام كار خود زمان زیادی برای گذراندن با او ندارید و ناچار بیشتر بیدار نگهش می دارید تا با او بازی كنید. به گفته‌ی مددكار اجتماعی جیل اسپیواك، یكی از نویسندگان راه‌حل خواب راحت: راهنمای والدین مستاصل برای خواباندن كودكان‌شان از زمان تولد تا 5 سالگی، ” اجازه دادن به كودكان و نوپاها كه دیرتر به خواب بروند خستگی بیش از حد ایجاد می كند و وقتی كه بیش از حد خسته شدند، مشكل بیشتری برای خوابیدن خواهند داشت .” در پیش دبستانی و ابتدایی، یك برنامه‌ی فشرده كه شامل فعالیت‌های متعدد ورزشی و فوق برنامه باشد می‌تواند زمان خواب را كاهش دهد. جودی میندل، یكی از مدیران مركز خواب بیمارستان اطفال فیلادلفیا و همراه جودیت اوونزدر نگارش كتاب مسئولیت خواب كودكتان را به عهده گیرید می‌گوید “بسیاری از كودكان تكالیف بسیاری برای انجام دادن دارند.” در مورد خودتان فكر كنید: وقتی كه تمام خانواده تان به خانه می‌رسند، شام می‌خورند، تكالیف خود را انجام می‌دهند و الی آخر. خواب فراموش میشود یا ممكن است خواب را برای دوری از جنگ و جدل‌های آن فراموش كنید یا امیدوار باشید كه كودكتان از فرط خستگی و بدون دخالت شما خوابش ببرد ولی به گفته‌ی میندل، این كاملا اشتباه است زیرا وقتی كودكان بیش از حد خسته هستند،خلق و خوی بدتری پیدا می‌كنند. عادت خوب: زمان‌های معینی برای خواب (و در صورت امكان زمان‌هائی برای چرت بعدازظهر) تعیین كنید و به آن پایبند باشید. صبر نكنید كه كودكتان به خاراندن چشم، خمیازه یا ناله بیافتد چون آن هنگام احتمالاً دیگر خیلی دیر شده است. وی را زودتر به تخت‌خواب بفرستید. حتی 15 تا 20 دقیقه خواب اضافی می‌تواند تفاوت زیادی ایجاد كند. گرچه هر كودك منحصر به فرد است، اسپیواك می‌گوید كودكان و نوپایان معمولاً به 11 ساعت خواب شبانه نیاز دارد پیش‌دبستانی‌ها بعد از اینكه چرت روزانه را كنار می گذارند، 12 ساعت خواب نیاز دارند، و كودكان بزرگتر باید بین 10 تا 11 ساعت بخوابند. ببینید كه صبح‌ها چه زمانی باید از خواب بیدار شوند و برنامه‌ی مناسب با آن برایشان طرح كنید. 2. تاكید بر حركت كدام یك از والدین وقتی بچه‌ی خود را می‌بیند كه در ننو یا پشت ماشین خوابیده است، نفسی راحتی نمیكشد ؟ این لحظات غالباً زمانی اتفاق می افتند كه اصلاً انتظارشان را ندارید و به یك استراحت نیاز دارید ولی بعضی والدین در استفاده از حركت برای خواباندن كودك خود در شب یا روز زیاده روی می كنند. به قول ویزبلوث “اگر كودك همیشه درحركت خوابش ببرد – در گهواره یا ماشین – احتمالا ً به دلیل شبیه‌سازی حركت، به خواب عمیق فرونخواهد رفت.” وی خواب در حركت را به خوابی كه بزرگسالان در هواپیما تشبیه می‌كند. عادت خوب: از حركت برای آرام كردن استفاده كنید نه برای خواباندن ویزبلوث توصیه می كند: استفاده از حركت برای آرام كردن یك كودك پرتحرك مشكلی ندارد ولی وقتی كودك به خواب رفت، حركت را متوقف كنید و ماشین را جایی پارك كنید. “كودك خواب باكیفیت تری خواهد داشت”. اگر مسافرت طولانی با ماشین دارید و كودك شما خوابیده است، تنها بنشینید و از این لحظات پر از سكوت لذت ببرید. 3. ایجاد آرامش در تخت خواب در زمان خواب اتاق را تاریك حركت‌ها را متوقف كنید .برای بیشتر كردن خواب، نوزادان و كودكان – كه كوچكتر از آن هستند كه ترس شبانگاهی داشته باشند – را در اتاق‌های تاریك بخوابانید. به گفته‌ی اسپیواك ” برای خوب خوابیدن كودكان، در مقیاسی ده تایی، اگر 10 تاریك‌ترین حالت اتاق باشد، میزان تاریكی اتاق اتاق آنها باید 8 یا 9 باشد.” از یك پنكه یا دستگاهی با صدای آرام و سفید برای حذف صداهای آزاردهنده‌ی خیابان یا اتاق بغل استفاده كنید. كودكان بزرگتر می‌توانند یك چراغ شب ملایم داشته باشند تا ترس را از آنها دور كند ولی هر گونه تفریح ممنوع است. پیش از اینكه اجازه دهید فرزندتان تلوزیون یا كامپیوتری در اتاق داشته باشد، به مدت طولانی و مفصل در مورد آن فكر كنید. حتی كودكانی كه با دیدن DVD مورد علاقه شان به خواب می‌روند هم در معرض از دست دادن نیم ساعت یا بیشتر از زمان باارزش خواب خود هستند كه این می‌تواند حالات و رفتارشان را در زمان روز تحت‌تاثیر قرار دهد راحت‌تر این است كه وسایل الكترونیكی را خارج از اتاق بگذارید به جای اینكه هر شب در مورد آن جروبحث كنید. 4. پیروی نكردن از عادت خواب در مورد نوزاد، شاید به نظرتان برنامه خوابی شامل حمام، كتاب و یك آب‌نبات‌چوبی ضروری نیاید ولی به گفته‌ی جودیت اوونز، مدیر كلینیك مشكلات خواب كودكان در بیمارستان كودكان هاسبرو در پروویدنسِ رودآیلند “داشتن یك سری از فعالیت‌های آرامش‌دهنده و لذت‌بخش كه به خاموش كردن چراغ‌ها بیانجامد بسیار مهم است.” این كار كودك شما را برای خواب آماده می سازد. والدین كودكان بزرگتر كه از برنامه برای زمان خواب استفاده می كنند ممكن است به بهانه این كه فكر می‌كنند كودك‌شان بزرگ شده است یا برای این كار خیلی خسته‌اند،این برنامه را حذف كنند ولی حتی بزرگسالان هم از داشتن یك برنامه‌ی منظم برای خواب سود می برند. به عقیده‌ی میندل ” نباید انتظار داشته باشیم كه كودك مستقیماً از روزی پركار و خسته‌كننده به اتاق تاریك برود.” به علاوه، می‌افزاید تحقیقات نشان داده است كه “كودكان مدرسه‌ای كه برنامه‌ی منظمی برای خواب ندارند آ خواب مورد نیاز خود را نخواهد داشت.” عادت خوب: مراسم آرامش بخش در زمان خواب جدا از از سن كودك، كلید حل این مشكل داشتن یك سری اقدامات قابل پیش بینی است یا آنچه اسپیواك ” نشانه‌های خواب” می‌خواند كه به كودك برای جدائی آرام از روز كمك می‌كند. برای یك نوزاد، این ممكن است تغییری كوچك در لباس پوشیدن و كمی نوازش باشد و درمورد كودكان بزرگتر ممكن است شامل حمام، كتاب‌خواندن، خواندن لالایی و یا دعا خواندن باشد. شما می‌توانید مراسم خودتان را داشته باشید اسپیواك می‌گوید” آنچه ما می‌گوییم، داشتن فعالیت‌های ثابتی‌است كه در فضایی ثابت اتفاق می‌افتند و در ترتیبی معین و ثابت و قاطعانه در زمانی مشخص در هر شب.” 5. ناهماهنگی چند بار در هفته، وقتی كه كودك پیش‌دبستانی شما زیاد آه و ناله می‌كند، با او در تخت‌خوابش دراز می‌كشید تا خوابش ببرد؟ یا شایداگر كودكتان بزرگتر است او را در اتاقش می‌گذارید ولی اجازه می دهید كه در نیمه‌های شب به تخت‌خواب شما بیاید؟ مشكل در شیوه‌ی خواباندن نیست بلكه در ناهماهنگی‌است. بسیاری از والدین از این كه كودك‌شان را در تخت‌خواب خود داشته باشند ناراحت نمی‌شوند ولی اغلب اوقات این كار به تخت‌خواب خانواده كه پیش‌بینی‌اش نكرده بودند می‌انجامد. اوونزمی‌گوید “والدین كودك را به تخت‌خواب خود می‌آورند ولی نمی‌خواهند كه او آنجا بماند دفعات اول كه كودك نیمه‌های شب از خواب برمی‌خیزد، والدین او را به تخت‌خوابش برمی‌گردانند و حدود 3 صبح اجازه می‌دهند كه دوباره كنار آنها بیاید.” اوونز توضیح می‌دهد كه “این كار اساساً به كودك می‌آموزد كه بیشتر بر خواسته‌ی خود پافشاری كند و بیدار بماندزیرا فهمیده كه در نهایت به تخت‌خواب والدین راه خواهد یافت.” عادت خوب: قواعد سفت و سختی در مورد جای خواب وضع كنید گرچه بهترین كار این است كه تصمیم بگیرید تخت‌خواب خانوادگی می‌خواهید یا نه، هیچ‌گاه برای وضع قواعد دیر نیست. كارن تینزلی كیم از اوویدوی فلوریدا، یك كودك 3 ساله دارد كه به تازگی چند بار در هفته در ساعت 11 شب از خواب بیدار میشود و به تخت‌خواب والدینش می‌رود تینزلی‌كیم قانونی وضع كردكه باعث شد كودك در اتاق خود باقی بماند. ” من اجازه نمی‌دادم از تخت‌خواب خود ش بیرون بیاید تا حد امكان با مهربانی ولی قاطع به او می‌گفتم كه زمان خواب است و زمان خواب در تخت‌خواب خودش.” البته استثناهایی هم وجود دارد. اگر كودك شما بیمار شده است یا از طوفان می‌ترسد با او در تخت‌خواب بمانید تا آرام شود یا در تختی كنار او بخوابید ولی به محض این كهآرامش بر قرار شد، به وضعیت همیشگی برگردید. كودكی كه از خوابیدن با پدر یا مادر احساس راحتی می‌كند ممكن است ابتدا به جدا خوابیدن اعتراض كند. در این صورت، میندل توصیه می‌كند كه چند روز برای عادت كردن به او فرصت دهید مثلا با ایستادن در چارچوب در تا زمانی كه به خواب رود و ادامه دادن این كار به مدت چند شب تا زمانی كه بتوانید كاملاً تنهایش بگذارید. 6.انتقال پیش از موعد از گهواره به تخت‌خواب بزرگ كودك شما به 2 سالگی می‌رسد – چه بچه‌ی بزرگی!- و شما می‌خواهید با خریدن آن تخت‌خواب بامزه‌ای كه در حراج دیده‌اید جشن بگیرید ولی به محض این كار، او شروع به بیدار شدن بعد از خاموش شدن چراغ یا در زمان‌های كوتاه می‌كند. چرا ؟ قبل از 3 سالگی یا بیشتر، بسیاری از كودكان هنوز برای ترك گهواره آماده نیستند. میندل می‌گوید” آنها رشد كافی شناختی و كنترل‌نفس ندارند تا در مرزهای خیالی تخت‌خواب بمانند.” عادت خوب: تا وقتی كه كودك برای تخت‌خواب بزرگ آماده شود صبر كنید وقتی كودك به نزدیك 3 سالگی رسید، ممكن است زمان آن باشد كه او را به تخت‌خوابی بزرگ منتقل كنید. “ممكن است” در اینجا عبارتی مناسب و موثر است: اگر كودك پیش‌دبستانی شما مشكل می‌تواند در تخت‌خواب بماند می‌تواننید زمان بیشتری به او بدهید. درست مانندِ كنار گذاشتن پوشك بعد از چند بار تلاش ، بازگشت به گهواره شكست نیست. میندل می‌گوید “اگر این كار جواب نمی‌دهد، بازگشت به حالت قبل اشكالی ندارد.” كودك شما در نهایت می تواند از پس تخت‌خوابی بزرگ برآید و حتی احتمالا خودش آن را از شما می خواهد. میندل می‌گوید “هیچ كودكی وجود ندارد كه به مهد كودك برود و هنوز در گهواره بخوابد.”
