شاید این مطالب برایتان مفید باشد
آیا افسردگی یا اضطراب در دوران حاملگی طبیعی است؟
اگر چه غالباً حاملگی به صورت دورانی لبریز از شادی و شعف به تصویر كشیده می‌شود، این امر برای همه زنان واقعیت ندارد. دست كم از هر ده زن حامله یك نفر از دوره های افسردگی رنج می برد. سالها متخصصین به اشتباه معتقد بودند كه هورمون های حاملگی از زنان در برابر افسردگی محافظت می‌كنند و تنها پس از تولد نوزاد به خاطر این¬كه میزان این هورمون ها كاهش می یابد، در برابر بیماری ها آسیب پذیرتر می شوند. آنها اكنون معتقد هستند كه بالا رفتن سریع سطح هورمون ها در آغاز حاملگی می‌تواند شیمی مغز را به هم زده و به افسردگی منتهی شود.
همچنین، تغییرات هورمونی می تواند موجب شود بیش از حد طبیعی احساس اضطراب كنید. اضطراب شرایط دیگری است كه می توان و باید در دوران حاملگی به درمان آن پرداخت. افسردگی و اضطراب ممكن است تشخیص داده نشوند چون كه زنان غالباً احساسات خود را انكار كرده و آنها را به حساب بدخلقی موقتی می‌گذارند كه اغلب به همراهِ حاملگی پیش می‌آید. بنا بر این در گفتن این گونه احساسات به پزشك یا ماما احساس شرمندگی نكنید. سلامت روانی شما به اندازه سلامت جسمی‌تان اهمیت دارد و در حقیقت می‌تواند سلامت جسمی‌تان را تحت تأثیر قرار دهد. به طور مثال، تحقیقات نشان می‌دهند كه افسردگی و اضطراب می‌تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد. همچنین این شرایط می‌تواند توانایی شما را در مراقبت از خود و نوزاد در حال رشدتان مختل كند.
چگونه بفهمم كه در معرض خطر بخصوصِ افسردگی یا اضطراب در حین بارداری هستم؟
برخی از عوامل تهدید كننده رایج عبارتند از:
تاریخچه خانوادگی یا شخصی افسردگی یا اضطراب
اگر در گذشته با افسردگی یا اضطراب بیش از حد دست به گریبان بوده اید (یااگر افسردگی در خانواده شما وجود داشته است)، در دوران حاملگی احتمال بیشتری دارد كه به افسردگی دچار شوید. حتی اگر هیچ وقت دوره هایی از افسردگی كامل را تجربه نكرده ایداما در شرایط نا معلوم یا استرس زا به مضطرب یا افسرده شدن تمایل داشته اید، ممكن است اكنون بیشتر در معرض افسردگی قرار داشته باشید.
مشكلات رابطه ای
اگر درگیرِ رابطه ای هستید كه دچار مشكل شده است و به عنوان یك زوج نمی‌توانید با صحبت كردن مسائل را حل كنید به مشاور مراجعه كنید. این فكر كه با ورود نوزادتان همه چیز حل می‌شود، كاملاً اشتباه است. این تازه وارد فشاری را كه به رابطه شما وارد می‌شود بیشتر خواهد كرد. بنابراین همین حالا برای بهبود رابطه خود نزد مشاور بروید و آن را به زمان دیگری موكول نكنید به ویژه اگر قربانی سوء استفاده جنسی نیز هستید.
درمان ناباروری
اگر برای حامله شدن مشكل داشته اید، احتمالاً فشار روانی زیادی را متحمل شده اید. همچنین اگر شیوه های باروری متعددی را تجربه كرده اید، ممكن است هنوز هم با تأثیرات جانبی روانی ماه ها یا حتی سال ها تحت درمان بودن و انتظار اضطراب آور دست به گریبان باشید.
سابقه داشتن حاملگی ناموفق
اگر در گذشته سقط جنین كرده یا نوزادی را از دست داده اید، جای تعجب نیست كه نگران سلامت این حاملگی باشید. همچنین اگر از دست دادن جنین به تازگی رخ داده یا در سال گذشته چندین بار سقط جنین كرده اید، ممكن است وقت كافی برای بهبودی كامل عاطفی و جسمی را نداشته‌اید. همین طوراگر تحت درمان باروری هستیددربرابر افسردگی یا اضطراب بیشتر آسیب پذیر می‌شوید.
مشكلات مربوط به حاملگی
یك حاملگی پیچیده یا با ریسك بالا می‌تواند هزینه عاطفی زیادی را در بر داشته باشد به ویژه اگر مجبور هستید هفته ها در رختخواب استراحت كرده یا آزمایش های متعدد ژنتیك را تحمل كنید (زنانی كه نوزادان دو قلو باردار هستند در این دسته قرار می‌گیرند). تحمل كردن فشار ناشی از روش های دشوار همراه با نگرانی از سلامت نوزاد، معولاً كار دشواری است. همچنین اگر قادر به كار كردن نباشید یا نتوانید چیزهای دیگری را كه به انجامشان عادت كرده ایدانجام دهید، حفظ تعادل عاطفی برایتان سخت تر می‌شود. با پزشكتان در مورد سلامت روانی خود صحبت كنید. در پیش گرفتن گام‌های مناسب نیز می‌تواند خطر بروز مشكلات پس از تولد نوزاد را برای شما كاهش دهد و كمكتان می‌كند تا بهتر بتوانید از نوزادی كه برای به دنیا آوردنش آن همه زحمت كشیده اید، لذت ببرید.
پیشامدهای استرس زای زندگی
نگرانی های مالی؟ نقل مكان؟ تصمیم در مورد تغییر شغل؟ پس از سال ها كار كردن، برنامه ریزی نمودن برای ماندن در خانه؟ هر كدام از این نگرانی ها یا تغییرات زندگی به علاوه جدایی، مرگ یك دوست نزدیك یا یكی از اعضای خانواده و یا از دست دادن شغل، می‌تواند برای شما استرسی جدی در پی داشته باشد.
سابقه سوء استفاده جنسی
زنانی كه مورد سوء استفاده روانی، جنسی، جسمی یا كلامی قرار گرفته اند، ممكن است اعتمادبه نفس پایینی داشته باشند و احساس درماندگی یا تنهایی بكنند كه همه اینها خطر ابتلا به افسردگی را بالا می برد. حاملگی می‌تواند خاطرات دردناك مربوط به سوء استفاده جنسی در گذشته را درحالی كه آماده مادر شدن می‌شوید زنده كند. همچنین از دست دادن كنترل بر روی بدن در حال تغییرتان ممكن است همان درماندگی را كه وقتی مورد سوء استفاده قرار گرفتید، درشماایجاد كند.
دیگر عوامل خطر
اگر سن كمی دارید، تنها هستید یا حاملگی تان نا خواسته است، در آن صورت خطر ابتلا به افسردگی برایتان بیشتر خواهد بود.
علائم افسردگی چه هستند؟
برخی از علائم از قبیل خستگی یا خواب آشفته، در میان زنان سالم در دوران حاملگی رایج است اما وقتی كه این علائم با احساس غم و اندوه و درماندگی آمیخته شود یا در عملكرد شما اختلال ایجاد كنند، دست كم می توان تا حدی افسردگی را مقصر دانست.
اگر احساس می كنید قادر به انجام مسئولیت های روزانه خود نیستید یا فكر آسیب زدن به خود به سراغتان می‌آید، بلافاصله با پزشك یا مامای خود جهت ارجاع به مشاور تماس بگیرید. دیدن درمانگر یا روان پزشك به به معنای ضعیف بودن نیست. برعكس، نشان دهنده این است كه می‌خواهید اقدامات لازم را برای حفظ سلامت و امنیت خود و نوزادتان انجام دهید. اگر سه یا تعداد بیشتری از علائم زیر را به مدت بیش از دو هفته تجربه كردید، با پزشك خود در مورد این كه آیا باید به روان درمانگر مراجع كنید یا خیر، صحبت كنید:
• داشتن این حس كه دیگر هیچ چیزی لذت بخش یا سرگرم كننده نیست.
• احساس گرفته بودن، غمگینی یا “تهی بودن” هر روز و در بیشتر مواقع.
• مشكل تمركز كردن.
• برانگیختگی یا آشفتگی بیش از حد و یا گریه كردن فراوان.
• اختلال در خواب یا دائماً در خواب بودن.
• خستگی بسیار زیاد یا بی پایان.
• میل به خوردن به طور مداوم یا اصلاً به خوردن تمایل نداشتن.
• احساس گناه بی دلیل یا احساسات مربوط به بی ارزش بودن یا درماندگی.
نهایتاً، نوسانات روحی كه در آن دوره هایی از افسردگی با دوره هایی از شادی بی حد و حصر و غیر طبیعی (شامل فعالیت زیاد، نیاز كمتر به خوابیدن یا خوردن، افكار سریع و گذرنده، رفتار اجتماعی نامتناسب یا قضاوت ضعیف) جایگزین می‌شود، علایمی از یك اختلال به نام اختلال دو قطبی هستند كه نیازمند درمان فوری هستند. اگر این علائم را دارید با پزشك خود تماس بگیرید.
علائم اضطراب چه هستند؟
اگر احساس می‌كنید بر آشفته یا عصبی هستید و یا اینكه علایم زیر را دارید، با پزشك یا مامای خود تماس بگیرید:
• حملات اضطرابی
• این حملات بدون هیچ گونه هشداری آغاز می شوند و افزایش ضربان قلب، گیجی یا ضعف، عرق كردن كف دست، تنگی نفس و این احساس كه دارید سكته قلبی می كنید یا بیهوش می‌شوید را شامل می‌شوند.
• نگرانی مداوم در مورد سلامتی خود یا نوزادتان یا داشتن مكرر این احساس كه چیز وحشتناكی در شرف رخ دادن است.
افسردگی و اضطراب حاملگی چگونه درمان می شوند؟
هم روان درمانی و هم داروهای ضد افسردگی را می توان برای درمان این شرایط در دوران حاملگی مورد استفاده قرار داد. از پزشك یا مامای خود بخواهید كه شما را به روان شناس یا روان پزشك ارجاع دهد یا می‌توانید از شركت بیمه خود فهرستی از مراكزی را كه خدمات روانی ارائه می‌دهند، تهیه نمایید. سعی نكنید خود را با انواع مواد گیاهی یا دیگر داروها درمان كنید. سالم بودن این داروها در طی دوران حاملگی مشخص نیست و همچنین جایگزینی مؤثری برای كمك تخصصی نیستند.
چگونه می توانم از بروز افسردگی و اضطراب در دوران حاملگی جلوگیری كنم؟
افسردگی و اضطراب در نتیجه تغییرات بیو شیمیایی حادث می‌شوند بنابراین در صورتی كه در معرضشان قرار بگیرید، ممكن است نتوانید به طور كامل از آنها دوری كنید اما مراقبت نمودن از خود به لحاظ عاطفی می‌تواند به شما كمك كند تا علائم آن را خفیف تر كرده و روحیه خود را خوب نگه دارید.
به خود سخت نگیرید
در برابر این طرز فكر كه قبل از این كه نوزاد به دنیا بیاید تا می توانید باید كارهای لازم را انجام دهید، مقاومت كنید. ممكن است فكر كنید كه قبل از رفتن به مرخصی زایمان، لازم است اتاق شیرخوار را آماده كنید، خانه را تمیز كنید یا تا آنجا كه می توانید كار كنید اما در حقیقت چنین نیست. خود را بر تمامی این كارها ارجح بدانید. وقتی كودكتان به دنیا بیاید دیگر وقت چندانی برای رسیدن به خود ندارید. كتابی بخوانید، صبحانه را در رختخواب صرف كنید یا به یك پیاده روی طولانی و لذت بخش بروید. كاری را انجام دهید كه موجب می شود احساس خوبی داشته باشید. مراقبت كردن از خود بخشی ضروری برای مراقبت كردن از نوزادتان محسوب می شود.
پیوند خود با همسرتان را حفظ كنید
اطمینان حاصل كنید كه وقت كافی را برای بودن با همسرتان و تغذیه این رابطه اختصاص می‌دهید. اگر امكان دارد همین الان به مسافرت بروید. هر كاری می‌توانید برای مستحكم‌تر كردن رابطه خود انجام دهید تا هنگامی كه نوزاد به دنیا آمد، بتوانید بر آن تكیه كنید.
در مورد مسائل موجود صحبت كنید
ترس ها و نگرانی های خود در خصوص آینده را با همسر، دوستان و خانواده تان مطرح كنید.
استرس خود را كنترل كنید
اجازه ندهید یأس و نا امیدی بر زندگی تان چیره شود. راه هایی را برای مراقبت نمودن از خود بیابید. به خود استراحت بدهید، زیاد بخوابید، ورزش كنید و به خوبی تغذیه كنید. اگر اضطراب به درون تان راه یافت، سعی كنید به كلاس های یوگای مخصوص زنان حامله بروید یا مدیتیشن انجام دهید
برای جلوگیری از بروز افسردگی پس از زایمان چه می توانم بكنم؟
حدود نیمی از زنانی كه از افسردگی در دوران حاملگی رنج می برند، افسردگی پس از زایمان را نیز تجربه خواهند كرد اما در صورتی كه این افسردگی در دوران حاملگی درمان شود، احتمال تداوم آن به پس از زایمان به میزان قابل ملاحظه ای كاهش می یابد. دراینجا به چند مورد دیگر كه می تواند سودمند باشداشاره می‌كنیم:
• هم اكنون عادت مراقبت از خود را فرا بگیرید تا به صورت بخشی از كارهای روزمره تان در آید. روش‌هایی را اتخاذ كنید تا بتوانید هنگامی كه نوزاد به دنیا آمد، زمانی را برای استراحت پیدا كنید.
• با همسرتان در مورد نحوه تقسیم وظایف خانگی، مراقبت از یكدیگر و همچنین رسیدگی به نوزاد صحبت كنید.
• حال، شبكه ای حمایتی را درست كنید (شبكه ای تشكیل شده از دوستان، اعضای خانواده، همسرتان و پزشك یا درمانگر) تا قبل از این كه نوزاد به دنیا بیاید از بابت كمك دیگران آسوده خاطر باشید.
كسانی را پیدا كنید كه در انجام كارهای آشپزی، نظافت یا مراقبت از كودك یاری تان دهند تا فرصت دوش گرفتن، استراحت كردن یا قدم زدن را داشته باش
