در ارتباط با کودکان کم توان ذهنی با توجه به محدودیت های ویژه آنها نسبت به کودکان عادی، می توان انتظار داشت که رفتارهای پرخاشگرانه و سازش نایافته بیشتری از آنها بروز کند، آنان به سبب محدودیت های مختلف که غالباً ار محدویت های شناختی آنها ناشی می شود، با شکست های متعددی روبه رو می شوند و پیامد همه این عدم موفقیت ها ناکامی است که خود سر آغاز پرخاشگری به گونه های مختلف خواهد بود. از جمله محدویت های کودکان کم توان ذهنی ضعف قوای جسمانی و توانایی های حسی و حرکتی آنان است.
کودکان کم توان ذهنی به سبب کمبود خزانه رفتاری و عدم فعالیتهای ورزشی از پرخاشگری به مثابه ابزاری برای برآوردن نیازهای خود استفاده می کنند. پرخاشگری این کودکان یکی از عمده ترین مشکلات مربیان ورزش، معلمان و والدین تلقی شده است.
روش های مختلفی برای درمان پرخاشگری کودکان و نوجوانان کم توان ذهنی پیشنهاد شده که ار آن جمله روش های مبتنی بر نظریه یاد گیری اجتماعی است.
این روش ها عبارت اند:
– ارایه و تقویت الگو های مناسب به کودکان تا به طریق نیابتی، رفتارهای غیرپرخاشگرانه آنان تقویت شود.
– آموزش خودگردانی و روش های بازداری از پرخاشگری و استفاده از اصول پنج گانه تغییر رفتار برای کاهش پرخاشگری، همچنین افزایش رفتارهای رقابت کننده با پرخاشگری در زمره این روش ها است.
– علاوه بر آن، می توان به تقویت تفکیکی رفتارهای دیگر نیز اشاره کرد که در آن همه رفتارهای دانش آموزان غیر از رفتارهای پرخاشگری تقویت می شود و زمانی که فرد بتواند رفتارهای پرخاشگرانه خود را کنترل کند، مورد تقویت قرار می گیرد .
– روشهای دیگری نیز برای تعدیل رفتارهای پرخاشگرانه کودکان و نوجوانان وجود دارد مانند تنش زدایی، آموزش آرمیدگی و استفاده از ورزش های مختلف برای کاهش پرخاشگری.
تحقیقات نشان داده اند که فعالیت های حرکتی منظم به طور فوق العاده ای بر وضعیت جسمانی و روانی افراد مثبت دارد.
ماژوک تاچلمن و هوسر به بررسی تأثیر ورزش همراه با موسیقی بر روی پنج کودک با نارسایی توجه/بیش فعالی پرداختند. نتایج این پژوهش نشان داد که ورزش توام با موسیقی بر روی مشکلات رفتار اجتماعی و سرعت کاری این کودکان تاثیر مثبتی داشت و در برخی از زمینه ها نیز بیش فعالی آنها کاهش یافته بود. به طور کلی از نتایج این پژوهش چنین بر می آید که ورزش توام با موسیقی برای کودکان با اختلال نارسایی توجه /بیش فعالی مفید است.
میشن نشان داده است که تمرین های جسمانی و ورزش یکی از موثر ترین روش های غلبه افراد اتیسم بر معلولیت هایش است، زیرا به یادگیری مهارت های حسی –حرکتی، ارتباطی و اجتماعی شدن کمک می کند و باعث افزایش عزت نفس آنها می شود.
ادلمن در پژوهشی در مورد تاثیر ورزش رزمی آیکیدو بر کاهش پرخاشگری 15 دانش آموز دبیرستانی که دچار اختلالات شدید عاطفی بودند، به این نتیجه رسید که گروه مورد آزمایش پس از 12 هفته انجام ورزش رزمی آیکیدو، کاهش شدیدی در رفتارهای نابهنجاری اختلال گر در کلاس، ناسزاگویی به همدیگر، حملات فیزیکی به یکدیگر و به کارکنان مدرسه، رفتارهای بزهکارانه و پرخاشگرانه نشان داده اند.
گابلر_هال، هال و باری چونگ، در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که تمرینات آیروبیک بر روی وضعیت رفتاری و روان شناختی افراد با عقب ماندگی ذهنی و ناتوانی های توام با آن تاثیر دارد.
پژوهش های ماژوک و همکاران نشان می دهد که ورزش توام با موسیقی بر روی مشکلات رفتار اجتماعی و سرعت کاری کودکان با نارسایی توجه / بیش فعالی تاثیر مثبت دارد و بیش فعالی آنها را کاهش می دهد.
کاهش پرخاشگری دانش آموزان در اثر ورزش صبحگاهی احتمالاً به دلیل ترشح غدد درون ریزی است که موجب آرامش روانی می شوند. زیرا در اثر ورزش اوپیات طبیعی ترشح می شود که موجب آرامش بدن می شود و در نتیجه درکاهش پرخاشگری تاثیر می گذارد. ورزش صبحگاهی از طریق ایجاد تغییرات فیزیولوژیکی از قبیل تنظیم جریان خون و تنظیم دستگاه قلبی و عروقی به آرامش اعصاب کمک می کند و باعث کاهش پرخاشگری می شود. همچنین افراد در گروههای ورزشی مهارتهای روانی، اجتماعی، رفتاری و ارتباطی لازم را برای حضور در صحنه روابط فردی و اجتماعی کسب می کنند که به سهم خود موجب پاسخ سازنده این افراد به رفتار دیگران می شود و پرخاشگری را کاهش می دهد.
منبع : همراهان