شاید این مطالب برایتان مفید باشد
تغذيه و رژيم غذايي در كودكان بيش فعال (ADHD)
همانطور كه مي‌دانيم تغذيه نقش بسزايي در پيشگيري و كمك به درمان بيماري‌ها دارد. بدين معني كه داشتن رژيم غذايي خوب در اين بيماري‌ها در كنار درمان دارويي و روان درماني بسيار مثمر ثمر است.
چربي ها: 60 درصد از بافت مغز چربي است. در شرايط مطلوب 25 درصد از اين چربي از نوع اسيد چرب DHA (دوكوزا هگزا انوئيك اسيد) است.كه اصطلا حاً چربي هاي امگا -3 (ω3) نام دارد.طي تحيقات انجام شده در خون كودكان داراي بيش فعالي اسيدهاي چرب امگا-3 كاهش يافته است. ضمناً در تحقيقي ديگر ديده شده است كه پسران 6 تا 12 ساله‌ي داراي كمبود اسيدهاي چرب ضروري كم‌خوابي داشتند. در اين خصوص ديده شده است كه به دليل نياز بيشتر اسيدهاي چرب امگا-3 در پسرها، معمولاً بيش‌فعالي در آن ها بيشتر است.
اسيدهاي چرب امگا -3 شامل DHA و EPA (ايكوزا پنتا انوئيك اسيد) است كه در ماهي يافت مي‌شود. و نيز اسيد آلفا لينولينك كه در روغن بذر كنتان (بزرك) كلزا و سويا يافت مي‌شود و پيش‌ساز EPA هستند.
در كودكان بيش فعال، که دچار كمبود ويتامين و منيرال هستند، تبديل اسيد آلفا لينولنيك به EPA كمتر صورت مي‌گيرد. مقدار مصرف روزانه EPA و DHA، mg220 (1 تا 3 گرم) بوده كه مي بايست بصورت غذا و حتي المقدور مكمل (زير نظر متخصص)دريافت كرد.
از عوامل كمبود امگا -3 علاوه بر موارد فوق، تشنگي و آلرژي غذايي است.
از منابع مهم امگا-3 ماهي‌هايي مانند سالمون، ساردين، شاه ماهي، ميگو، كنجد و تخمه آفتابگردان است. مصرف مكمل‌هاي امگا-3مي‌بايست تحت نظر متخصص انجام شود.
جهت جذب امگا-3 كفايت تغذيه‌اي مواد معدني و ويتامين‌ها در بدن بسيار مهم است.
روي: سطح سرمي پايين روي در كودكان بيش‌فعال ديده شده است.
از مشكلات كمبود روي در بدن، خشونت، كج‌خلقي، گريه‌هاي زياد، نفرت و ناتواني در تمركز مي‌باشد. و مي‌توان اينگونه اختلالات را در بيش‌فعالي به كمبود روي نسبت داد.
از منابع غذايي روي، گوشت قرمز، ماكيان، جگر، پنير، غلات كامل، لوبياي خشك، مغزها، محصولات سويا، شير و محصولات لبني را مي‌توان نام برد.
آهن: كمبود آهن در بدن باعث عدم توجه و تمركز كودك مي‌شود. بعضاً ديده شده است كه كودك بيش‌فعال داراي كم‌خوني فقر آهن باشد ولي هنوز كاملاً ثابت نشده است. و شايد فقط علائم مشابه در كم‌خوني فقر آهن و بيش‌فعالي وجود داشته باشد.
از منابع مهم آهن گوشت‌ها، بخصوص گوشت قرمز و دل و جگر و قلوه مي‌باشد.
كلسيم: كمبود كلسيم مي‌تواند، باعث بيش‌فعالي شود، يك رژيم داراي كلسيم بالا مي‌تواند به اين كودكان كمك كند. بنابراين مصرف لبنيات مهم است. موارد ضد و نقيض در اين مورد وجود دارد و يكي از آن‌ها و مهم‌ترين آن، عدم مصرف شير توسط گروهي از كودكان بوده است كه باعث بهبودي نسبي بيش فعالي در آن‌ها شده است. بنابرين با در نظر گرفتن ميزان كلسيم روزانه از طريق ديگر لبنيات، شير را به مدت كوتاهي مي‌توان حذف كرد. در صورت مشاهده شرايط مطلوب براي مدت بيشتري آنرا حذف مي‌كنيم.
ويتامين هاي گروهB : كمبود ويتامين‌هاي گروه B بخصوص B6 در اين كودكان ديده شده است. از منابع اين ويتامين‌ها گوشت‌ها، غلات، پوسته غلات مي‌باشد.
منيزيوم: كمبود منيزيوم نيز در كودكان بيش‌فعال ديده شده است. مغزها، حبوبات، غلات آسياب نشده و سبزيجات برگ تيره از منابع خوب منيزيوم هستند.
اسيدهاي آمينه: در ادرار كودكان بيش‌فعال طي تحقيقي مقدار پيتيد (تركيب چند اسيدآمينه ) غيرطبيعي ديده شده است، افزايش اين پيتيدها در خون مي‌تواند باعث آسيب به مغز شود.
گلوتن: يكي از پروتئين‌هاي گندم گلوتن نام دارد. كه ديده شده است افزايش آن باعث افزايش عوارض و مشكلات بيش‌فعالي مي‌شود. و به نظر مي‌رسد از مقدار گندم بصورت نان و يا غلات صبحانه كم كرد.
آلرژي غذايي: آلرژي غذايي در گذشته مي‌تواند زمينه‌ساز بيش‌فعالي كنوني كودك باشد. آلرژي غذايي به شكر، شكلات، تخم‌مرغ، گندم، ذرت ، رنگ‌هاي غذا، طعم‌دهنده‌ها و افزودني‌ها مي‌تواند از آن جمله باشند. به عنوان مثال شكر مي‌تواند باعث افزايش آدرنالين در بدن شود.
براي پيشگيري يا درمان آلرژي غذايي بهتر است طي دو هفته ، تمام غذاهاي داراي آلرژي حذف شود و پس از آن هر دو روز درميان اين غذاها را به غذاي كودك داراي آلرژي غذايي اضافه كنيم تا پي به غذاي موردنظر ببريم، و يا برعكس، تك‌تك را از ابتدا حذف كنيم تا غذاي موردنظر مشخص شود.
توصيه‌هاي تغذيه‌اي:
1- اطمينان از مصرف اسيدهاي چرب (ودر صورت نياز و نظر متخصص مكمل ياري)
2- عدم كاهش و محدوديت يكباره غذايي.(حتي در افراد چاق داراي بيش فعالي)
3- افزايش دريافت آنتي اكسيدان‌ها وتوجه به مقدار آنتي‌اكسيدان‌هاي رژيم (گوجه فرنگي و غيره)
4- توجه به BMI افراد و ارزيابي وزن نسبت به قد و سن و كاهش وزن منطقي
5- دريافت ويتامين‌ها و منيرال‌ها از طريق سبزيجات و ميوه‌جات
6- توجه به گروه هاي غذايي از طريق هرم غذايي
7- تنظيم برنامه غذايي مناسب (وعده‌هاي منظم، توجه به مقدار غذا در هر وعده، تعداد بالاي وعده‌ها، افزايش مصرف آب و حذف بعضي از غذاها به قرار ذيل:
غذاها و مواد غذايي: بادام‌زميني، تخم‌مرغ، شكلات، شكر، شيرينی‌‌جات، پنير، گندم، سويا، گيلاس، آلبالو، توت‌فرنگي، كشمش، نوشابه، هلو، آلو، پرتقال، بيسكويت، سيب، توت، گوجه‌فرنگي، خيار، آدامس، سس‌ها، آبليمو، كنسروها، مربا، ترشي‌جات، كمپوت‌ها، قهوه، چاي، فلفل (دلمه و سبز)، نارنگي، غذاهاي سرخ شده، فرآورده‌هاي لبني، محدود شده (كلاً حذف نشود) شير كاكائو، نسكافه، چيپس، كولا، و غذاهاي حاوي ساليسيلات طبيعي (مغزها، چاي، پنيرها، شكر، گوجه، گيلاس، زردآلو) و مصنوعي.
افزودني‌هاي خوراكي: رنگ مصنوعي،موجود در غذا ها و تنقلات (پفك)
طعم‌دهنده‌هاي مصنوعي و طبيعي: وانيل و طعم‌هاي نعناع
شيرين كننده‌هاي مصنوعي: آسه سولفام ـ كا ، آسپارتام و ساكارولوز ( موجود در نوشابه ها، مواد قندي و تنقلات)
نگهدارنده‌ها: TBHQ، BHT و BHA و اسيد بنزوئيك (بنزوات) موجود در كنسروجات و غيره
داروها: عدم مصرف آسپرين، دهان شويه‌ها، خميردندان‌هاي با مزه‌هاي مصنوعي و رنگدانه‌دار (شايد خميردندان‌هاي ژله‌اي از اين دسته باشند).
توجه به عوارض داروها: ريتالين، آمفتامين‌هاي (dexedrine , aderall) باعث كاهش اشتها، كاهش وزن، دردهاي معده‌اي و شكمي و بي‌خوابي مي‌شود كه در توصيه‌هاي تغذيه‌اي مي‌بايست به اين عوارض توجه كرد.
