شاید این مطالب برایتان مفید باشد
خودارضائــي يك رفتار خود تحريكي است كه به منظور كسب لذت صورت مي‌پذيرد. كودكان ممكن است خود را با دست يا شئي ديگري مالش دهند. آنها هنگام انجام اين عمل معمولاً مشغول، برافروخته و مبهوت به نظر مي رسند. ممكن است يك كودك اين عمل را چندين بار در روز يا فقط يك بار در هفته انجام دهد. خودارضايي به طور شايع زماني رخ مي‌دهد كه كودك خواب‌آلود، خسته و تحت فشار است يا مشغول ديدن تلويزيون مي‌باشد.
علـــــل:
بروز خودارضايي به صورت گهگاه رفتاري طبيعي در بسياري از نوپايان و كودكان پيش‌دبستاني است. قريب به يك سوم كودكان در اين محدوده سني وقتي مشغول كاوش درباره اندام خويش هستند پديده خودارضايي را كشف مي‌كنند و اغلب اين عمل را ادامه مي‌دهند چون احساس خوبي نسبت به آن پيدا مي‌كنند. برخي از كودكان به كرات خود را ارضا مي‌كنند چرا كه از چيزي ناراحت هستند، مثل وقتي كه پستانك از آنها گرفته شده است. برخي ديگر در واكنش به تنبيه يا فشار براي متوقف كردن كامل خودارضايي، آن را ادامه مي‌دهند. خودارضايي هيچ دليل پزشكي مشخصي ندارد. تحريك نواحي تناسلي (مثلاً در اثر عفونت) منجر به درد يا خارش ميشود، نه خودارضايي.
سيــــر قابـــــــل انتظــــار:
وقتي كودك شما به پديده خودارضايي پي مي‌برد، به ندرت آن را به صورت كامل كنار مي‌گذارد و ممكن است هر زمان ناراحتي يا منازعه‌اي در منزل رخ دهد به آن روي آورد. تا سن 5 يا 6 سالگي،اكثر كودكان برخي ملاحظات را درنظر مي‌گيرند و ممكن است فقط در خلوت خود به آن اقدام نمايند. در زمان بلوغ در پاسخ به جهش ناگهاني هورمون‌ها و سائق‌هاي جنسي خودارضايي به شكل پديده‌اي عمومي در مي‌آيد.
ســــــوء تعبيـــــرهاي رايــــــــج:
خودارضائــي به هيچ نوع آسيب يا صدمه جسمي منجر نمي‌گردد. اين پديده غيرطبيعي يا شديد محسوب نمي‌شود مگر آنكه به شكل ارادي و پس از 5 يا 6 سالگي در ملاء عام انجام شود. به خاطــر داشته باشيد خودارضايي بدين معنـــي نيست كه كودك شما انحراف جنســي دارد، بي‌مبالات است يا ميل جنسي در او بيش از حد افزايش يافته است. فقط در مواردي كه بزرگسالان در پاسخ به خودارضايي يك كودك واكنش شديد نشان دهند و آن را پديده‌اي كثيف يا پليد معرفـــي نمايند، ممكن است كودك از نظر هيجاني لطمه ببيند و مثلاً دچار احساس گناه شود.
نكاتــــــي را دربـــاره خودارضايـــــــــي كـــــــــودكان مــــــــرور كنيــم:
1- اهداف و نگرش واقعي داشته باشيد، خاتمه بخشيدن به خودارضايي غيرممكن است. اين واقعيت را بپذيريد كه كودك شما اين عمل را فرا گرفته است.
2- خودارضايــي را در هنگام چـــرت زدن و خوابيدن ناديده بگيريد. در چنين زمان‌هايي كــودك خود را تنها بگذاريد. كـــودك را از دمــر خوابيدن منـع نكنيد و اگــر دستانش ميان پاهايش است از او پـــرس و جو نكنيد.
3- در ساير وضعيت‌ها توجه كودك خود را به امر ديگري منعطف سازيد يا در مورد او انضباط مقرر را انجام دهيد. ابتدا سعي كنيد حواس او را به يك وسيله بازي يا فعاليت ديگر معطوف نماييد.
– اين روش را با پرستار يا مربي مهد كودكتان در ميان بگذاريد. از مراقب يا مربي كودكتان بخواهيد مانند شما ابتدا سعي كنند حواس كودك را پرت نمايند. اگر اين مسئله كارساز نبود، آنها بايد با گفتن توصيه‌هايي مانند تو بايد الان به ما ملحق شوي،توجه او را به خودشان جلب نمايند. خودارضايي در مهد فقط در زمان خواب قابل چشم‌پوشي مي‌باشد.
5- تماس فيزيكي خود را با كودكان افزايش دهيد. برخي كودكان وقتي در طول روز بيشتر در آغوش گرفته ميشوند و مورد نوازش قرار مي‌گيرند كمتر دست به خودارضايي مي‌زنند. سعي كنيد مطمئن شويد كودكتان حداقل يك ساعت از زمان اختصاصي براي بودن با شما و دريافت عواطف به شكل تماس جسمي برخوردار مي‌باشد.
6- اشتباهات شايع. شايع‌ترين اشتباهي كه والدين انجام مي‌دهند سعي در خاتمه بخشيدن كامل به خودارضايي است. اين امر منجر به جنگ قدرتي مي‌گردد كه در نهايت والدين بازنده آن خواهند بود. كودكان نبايد به خاطر خودارضايي كتك بخورند، سخنراني بشنوند يا مورد عتاب قرار بگيرند. خودارضايي را با صفاتي مانند بد، كثيف، شيطاني يا گناه‌آلود ملقب نفرماييد. دستان كودك را نبنديد، هيچ نوع بند و بستي به كار نبريد. تمام اين روش‌ها تنها به مقاومت كودك و احتمالاً به مهار جنسي او در آينده منجر خواهد گشت.
کاوش در اندام جنسی و لذت از تحریک آن به صورت گهگاه رفتاری طبیعی در برخی از كودكان دیده می شود. قریب به یك سوم كودكان وقتی مشغول كاوش درباره اندام خویش هستند پدیده خودارضایی را كشف می‌كنند و گاهی این عمل را ادامه می‌دهند چون احساس خوبی نسبت به آن پیدا می‌كنند. این کار برای شان احساس جالب و لذت بخشی به همراه دارد، و گاهی هم برای کاهش اضطراب یا به خواب رفتن به این عمل می پردازند.
در کل می توان گفت بسیاری از کودکان دارای حیات جنسی هستند، گاهی آن را آشکار می کنند. از آن بابت که هنوز به زشتی و قبح مسئله آگاه نیستند و زمانی هم در خفا بدان سرگرمند و این هنگامی است که کسی را مانع خود ببینند.
با وجود آنکه از زمان تولد تا بلوغ ، تغییرات زیادی در رشد جنسی – جسمی وجود ندارد ، اما رشد روانی – جنسی از همان نوزادی آغاز می شود.
عوامل بسیاری در ایجاد رفتار کاوش در اندام جنسی دخالت دارند که ما در ذیل به شرح و بررسی مختصر یکایک آنها می پردازیم:
الف – عوامل زیستی:
1- وجود انگل های معدی و کرمک که سبب پیدایش خارش در مقعد یا ورم در اطراف دستگاه تناسلی می شود و کودک با خاراندن خود سعی دارد آن را از خود دفع و خویشتن را راحت کند. این خارش ها گاه سبب احساس لذت در طفل می شود که از آن پس سعی به تکرار آن داشته و به تدریج بدان مبتلا می شود.
2- ابتلای به بلوغ زودرس که ناشی از عدم تعادل در ترشح هورمون ها و کار غدد به ویژه غده جنسی است و باید بگوییم که این امر ممکن است از سنین خردسالی عارض شود.
3- وجود نامنظمی پوستی در محل ختنه که سبب تحریک های بی مورد یا تورم می گردد.
4- وجود حالتی چون یبوست که خود می تواند عاملی برای این امر باشد و نیز نگهداری ادرار و مدفوع در خود که ناشی از روش نادرست تربیتی والدین است. عادت به تخلیه در کودکان باید از حدود یک و نیم سالگی در طفل پایه گذاری شود و طفل در این رابطه خاطره بدی در رابطه با دشواری تخلیه نداشته باشد.
5- در اثر عدم شستشوهای منظم، یا وجود بیماری های مختلف جلدی حالت خارش در دستگاه تناسلی و دفع کودک احساس می شود.
6- رشد بدن و به ویژه دستگاه تناسلی که سببی برای تحریک پذیری است و در چنین مواردی در پوشش و لباس کودک و بویژه در مورد زیر جامه باید مراقب بود که زبر یا بسیار نرم نباشد. این زمینه برای نوجوانان بیشترو برای پسران زیادتر از دختران است.
تنبیه کردن و جملات آمرانه ای چون «دست نزن» بدترین نحوه برخورد با کودکانی است که با آلت تناسلی خود بازی می کنند. باید توجه داشت، کودکان قدرت تمرکز ضعیفی دارند و می توان با اقدام ساده ای، کودک را از این عمل بازداشت.
ب- عوامل مکانیکی تحریک:
1- دستکاری های کودکان بدین معنی که برخی از کودکان به طور دایم با خود بازی می کنند و دست شان با خودشان مشغول است.
2- تماس خود به تشک یا به نرده و پله، سبب دیگری برای بروز این حالت است. در ابتدای کار این امر صورت بازی و سرگرمی دارد ولی به تدریج پایه غلطی در این رابطه گذارده می شود و طفل سر از ابتلا در می آورد.
3- نوازش های غلط مادران، مربیان یا مبتلایان به ضعف قوای جسمانی که سعی دارند از طریق دستکاری با کودکان و بازی ناروا با آنان، خود را تخلیه نمایند.
4- شستشوهای افراطی همراه با دستکاری کودک در حمام یا توالت که در این امر مؤثراست. شک نیست که مادر طفل در حین شستن طفل چنین قصد و نظری ندارند ولی روش آنها سبب پیدایش این حالت در طفل می شود و ممکن است عمری او را مبتلا نمایند.
در کل فراموش نکنیم که تحریک آلت تناسلی سن بسیار خاصی نمی خواهد. براساس پاره ای تحقیقات از حدود سنین 3 تا 20 هفتگی در کودک وجود دارد و هر قدر که به سن کودک اضافه شود تحریک پذیری بیشتر است.
ج – عوامل روانی:
کنجکاوی و کشف در کودکان هم سبب می شود که آنها برای شناخت تفاوت دنیای خود با جنس مخالف اقدام کنند یا به اعضای خود حساس شوند و پس از دستکاری به کشفی در این رابطه نایل آیند.
میل به اشتغال و بازی از ویژگی های حیات کودک است. اگر زمینه سرگرمی سالم برای او وجود داشته باشد به آن سرگرم می شود و اگر مسئله خلاف آن بود به خود می پردازد.
منع های غلط و شدید و تهدیدها و پرهیز دادن های مکرر از یک امر سبب می شود کودک به آن امر توجه بیشتری کند تا دریابد در قبال آن، چه واقعه یا مسئله ای نهفته است. به ویژه آنگاه که منع های والدین با شور و اضطراب و دل نگرانی آشکار باشد.
حالت تنهایی و انزوا و حالت احساس بی کسی، سربار و زاید بودن، در نتیجه خود را از مهر و عنایتی محروم دیدن در این امر دخالت دارد و موجبات لغزش و انحراف را فراهم می آورد.
در مواردی که هیجانات روانی، کودک را تحت فشار قرار دهد، او را به ارضای فوری کشش جنسی می کشاند.
د- عوامل عاطفی:
مسئله عاطفه را نمی توان امری ساده و بی حساب پنداشت. خودارضایی کودکان اگر از این دید بررسی شود، نوعی تلاش برای آزاد ساختن خود از نزاع های داخلی و ناراحتی های درونی است که ما در این زمینه مواردی را مطرح می کنیم: احساس محرومیت در کودکان ، اضطراب و نگرانی در افراد، حل عقده حقارت
و – عوامل اجتماعی
1- نوعی از بازی های کودکان که موجب تحریک شده و در پی آن لغزش ها را در کودکان فراهم می کند. مثل کول بازی که در آن کودکان بر دوش یکدیگر سوار می شوند، دکتر بازی و…
2- مشاهده عکس های تحریک کننده، می تواند از عوامل لغزش یا لااقل جهت دادن افراد به سوی رفتارهای ناروا باشد.
3- شنیدن داستان های بدآموز
4- در مواردی که کودکان، دچار شرم و حیای افراطی هستند و با دیگران جوششی ندارند.
راه های جلوگیری از خود ارضایی کودک
مشغول نگه داشتن دستان کودک با وسایلی اسباب بازی در مواقع حساس و زمینه ساز مثل زمان خواب. – اضطراب از عوامل مهم در زمینه افراط جنسی است. باید از ایجاد این زمینه در طفل خودداری به عمل آید.
از ایجاد خستگی ذهنی در کودک جلوگیری به عمل آید که این خود از علل این رفتار و افراط در آن است.
تا وقت خواب کودک نرسیده به رختخواب نرود. پس از بیداری، فوری از رختخواب بیرون آید.
از پوشیدن لباس تنگ و زبر که مایه تحریک می شود خودداری به عمل آید.
محل خواب پسران و دختران (اگر چه برادر و خواهر باشند) باید از هم جدا شود. زیرا از عوامل محرک جنسی، اصطکاک و لمس است.
تماس فیزیكی خود را با كودكان افزایش دهید. برخی كودكان وقتی در طول روز بیشتر در آغوش گرفته میشوند و مورد نوازش قرار می‌گیرند كمتر دست به خودارضایی می‌زنند. سعی كنید مطمئن شوید كودكتان حداقل یك ساعت از زمان اختصاصی برای بودن با شما و دریافت عواطف به شكل تماس جسمی برخوردار می‌باشد.
قبل از خواب کودک را وادار کنید به دستشویی برود. پر بودن مثانه ممکن است باعث تحریک جنسی شود.
از زدن ضربه های مکرر به کفل کودک هنگام تنبیه پرهیز کنید زیرا تأثیر منفی بر رشد و تکامل جنسی کودک دارد. زیرا به دلیل نزدیک بودن اندام تناسلی به کفل، کودک ممکن است تحریک جنسی شود.
– کودک نباید در معرض دیدن یا حتی شنیدن صدای تنفس والدین در هنگام مقاربت جنسی آنان باشد.
اگر متوجه شدید که فرزندتان در حضور بچه دیگری برهنه یا نیمه برهنه شده است، عکس العمل شما بسیار مهم است، و بر احساسی که فرزندتان بر اعضای خصوصی خود پیدا خواهد کرد، تأثیر بسیار مهمی خواهد گذاشت. لذا این کار را زشت تلقی کنید و پس از آن به صور غیر مستقیم از زمینه سازی چنین موضوعی خودداری کنید .
تنبیه کردن و جملات آمرانه ای چون «دست نزن» بدترین نحوه برخورد با کودکانی است که با آلت تناسلی خود بازی می کنند. باید توجه داشت، کودکان قدرت تمرکز ضعیفی دارند و می توان با اقدام ساده ای، کودک را از این عمل بازداشت.
مراقب فیلم هایی که فرزندتان می بیند، باشید. بچه های کوچک، زیاد تقلید می کنند. لذا فیلم های ترسناک و تحریک کننده را در مورد کودکان منع کنید.
