فیبرومیالژی بیماری است که مشخصه آن درد در بسیاری از نقاط بدن همراه با احساس خستگی است. فیبرومیالژی یک بیماری مزمن است که مفصل را گرفتار نمیکند
فیبرومیالژی از اختلاط سه کلمه فیبرو ( به معنی بافت همبندی است که تاندون ها و رباط ها را میسازد) و می ( به معنی عضله است) و الژیا (به معنی درد است) ساخته شده و از لحاظ لغوی به معنی دردی است که در عضلات و تاندون ها وجود دارد. با توضیحاتی که در بالا داده شد به نظر میرسد منشا مشکل در عضله و تاندون نبوده و رد واقع در مغز و سیستم عصبی است ولی درد در نهایت در روی عضلات و تاندون ها حس میشود.
علت فیبرومیالژی به درستی شناخته شده نیست. تحقیقات نشان داده که بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دچار تغییراتی در سطح نوروترانسمیترها Neurotransmitters در مغز و اعصاب میشوند. نوروترانسمیترها موارد شیمیایی خاصی هستند که نوسط اعصاب تولید شده و نقش مهمی در انتقال پیام های عصبی دارند.
در این بیماری مقدار یک نوروترانسمیتر بنام سروتونین Serotonin در مغز کم میشود. همچنن این بیماران در مایع مغری نخاعی Cerebrospinal fluid خود (مایع مغزی نخاعی مایعی است که اطراف مغز و نخاع را فرا گرفته است و در واقع مغر و نخاع در آن غوطه ور هستند) مقادیر بالاتری از یک ماده شیمیایی به نام ماده پی Substance P دارند. این ماده هم در انتقال پیام های درد تاثیرگذار است.
به نظر میرسد افراد مبتلا به فیبرومیالژی به پیام های دردی که به مغزشان میرسد حساسیت بیش از معمول دارند. در واقع فشارهایی که در افراد معمولی موجب درد نمیشود در این افراد ایجاد درد میکند.
بیماری فیبرومیالژی در دو درصد مردم دیده میشود. در زنان هفت برایر شایعتر از مردان بوده بطوریکه بیش از 80 درصد بیماران از خانمها هستند و بیشتر در سنین 55-25 دیده میشود.
مهمترین علامت بیماری فیبرومیالژی احساس درد و خستگی در بسیاری از مناطق بدن است.
درد میتواند در هر نقطه ای از بدن احساس شود و بعضی بیماران در همه بدنشان احساس درد میکنند. بیشترین احساس درد در گردن و پشت است.
درد بصورت عمقی و یک احساس سوزشی شدید است. شدت درد بعضی روزها کمتر و بعضی روزها بیشتر است و در روزهایی که فرد دچار استرس های عصبی است بیشتر میشود. شدت درد همچنین بر اثر سرما یا فعالیت بدنی بیشتر میشود. بیمار ممکن است صبح بعد از برخاستن از خواب در بدنش احساس خشکی کند.
یکی دیگر از علائم فیبرومیالژی وجود نقاط متعدی در بدن است که به فشار حساس بوده و فشار دادن آن نقاط موجب افزایش درد میشود. به این نقاط Tender point یا Trigger point میگویند. این نقاط بیشتر در پشت گردن و ستون مهره، شانه ها، قفسه سینه، لگن، آرنج و زانو هستند.
علامت دیگر بیماری که ممکن است از درد هم برای بیمار آزار دهنده تر باشد احساس خستگی شدید است که در 90 درصد بیماران دیده میشود. از علل مهم این احساس خستگی اختلالاتی است که در خواب این بیماران ایجاد میشود. برای اینکه خواب موجب آرامش فرد شود باید عمق خواب زیاد باشد.
در این بیماران عمق خواب کم بوده و به اصطلاح خواب سبکی دارند. بیمار وقتی از خواب برمیخیزد بجای شادابی احساس خستگی میکند، مثل اینکه کل طول شب را کار کرده اند.
حال بسیاری بیماران صبح ها بد و عصر ها بهتر است. این احساس خستگی موجب میشود بیمار قدرت تمرکز و تا حدودی حافظه خود را هم از دست بدهد. بیمار ممکن است دچار افسردگی یا اضطراب باشد.
علائم دیگری که ممکن است همراه با فیبرومیالژی دیده شوند عبارتند از
سردرد
تعداد دفعات ادرار کردن بیشتر میشود
برور علائم بیمار به نام “سندروم روده تحریک پذیر” با علائمی شامل درد شکم، اسهال، گاهی یبوست و نفخ شکم
درصد بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دچار بیماری “پای بیقرار” هستند.
عادات ماهانه دردناک در خانمها
احساس گزگز در انگشتان دست و پا