بازي يكي از مهمترين وسايل تعليم و تربيت كودكان بشمار ميآيد و نقش موثري در رشد حركتي، بدني و ذهني آنها ايفا ميكند.
آموزش حركات در چند سال اول زندگي سبب پيشرفت تكامل حركتي كودكان و افزايش چابكي و مهارت آنان ميشود، كودك توسط بازي با محيط زندگي آشنا ميشود، و با لمسكردن، انداختن، غلطانيدن، پرت كردن و تكاندادن اشياء به بسياري از خواص آنها پي ميبرد.
كودك از طريق بازي ياد ميگيرد كه چگونه حركت و فكر كند، بخاطر بسپارد، حرف بزند و بالاخره، با ديگران رفتار نمايد و قوانين مربوط به رفتارهاي اجتماعي را بياموزد.
در هر بازي، قواعد و مقررات مخصوص به آن وجود دارد، كه مراعات كردن آن براي كودك لازم و ضروري است، اثر تربيتي اين قوانين آن است كه طفل را وادار ميكند كه به قانون احترام بگذارد و خود را با آن تطبيق دهد. در جريان بازيهاي كودكانه است كه عواطف اجتماعي و احساسات عاليهي انساني آنان پديدار ميشود و كودك به رعايت عدالت، قانون، احترام متقابل، تعاون و همكاري، همفكري و استقامت عادت ميكند و اعتماد به نفس وي رشد مييابد.
در ضمن بازي، حس كنجكاوي، خلاقيتهاي ذهني و تواناييهاي حركتي كودك تقويت ميشود و شخصيت او شكل ميگيرد، رفتار كودكان در جريان بازي نيز قابل توجه و تعمق است. برخي از كودكان ممكن است با سايرين براحتي ارتباط برقرار نمايند و با آنان وارد بازي شوند، در حالي كه عدهاي ديگر ممكن است خجالتي و محتاط باشند و نتوانند خود را با جمع كودكان تطبيق دهند، در اين موارد والدين بايد به كودك فرصت دهند تا بتدريج با محيط و ساير كودكان آشنايي پيدا كنند، حضور والدين در كنار كودكان به آنان كمك ميكند كه راحتتر وارد بازيهاي دستهجمعي شوند، در برخي موارد نيز كودكي ممكن است سايرين را اذيت نمايد و رفتار خشن و تهاجمي داشته باشد، در اين صورت بايد كاملا مواظب او باشيم كه به كودكان آسيبي نرساند در چنين شرايطي با محدود كردن ميزان اختيارات اين كودك و تكرار مداوم آن بايد رفتارش را كنترل نماييم و كودك را هر موقع رفتار مناسب و جهتآميز با ساير كودكان داشت مورد تشويق قرار دهيم.
در هنگام بد رفتاري، بهترين روش برخورد آن است كه به طور جدي با وي رفتار نماييم، ولي هرگز او را تنبيه بدني نكنيم، همچنين انرژي و نيروي چنين كودكي را ميتوانيم بسوي كارهاي مثبتتري مثل ورزش و يا بازيهاي حركتي سوق دهيم.
كودكان معمولا دوست دارند، در كنار يا نزديك والدين خود بازي نمايند و از آنها كمك بگيرند، ولي هرگز نميخواهند امر و نهي شوند. والدين بايد به فرزندان خود اجازه دهند كه آنان به كسب تجربه، آزمايش و اكتشاف بپردازند، و ارادهي بازي را بعهده گيرند، الگوي بازي را شكل دهند و خود كمكهايي مثل كمك فيزيكي، همبازي با كودك، ارائه كمك فكري و پيشنهاد، كمك در تمركزكردن، آموزش سهيم شدن در وسايل بازي، در انتخاب اسباب بازي توجه به سن كودك و تناسب اسباب بازي را در اختيار آنها قرار دهند.