بر اساس تحقیقات، هنگام مدیتیشن، مغز بیشتر به پردازش افکار و احساسات می پردازد.
مراقبه یا مدیتیشن تنها راهی برای ارامش افکار و کاهش سطح استرس نمی باشد. مغز در هنگام مدیتیشن در مقایسه با ریلکسیشن معمولی افکار و احساسات بیشتری را پردازش می نماید. ذهن اگاهی، ذن، چاکرا، بودائیست، مدیتیشن خلاق، همه و همه روش های بی شمار مدیتیشن هستند، و هدف همه انها، به صورت پایه، ارامش بیشتر، استرس کمتر، تمرکز بهتر، خوداگاهی و پردازش بیشتر افکار و احساسات است.
گروهی از محققان از دانشگاه اسلو، نروژ و سیدنی روی چگونگی کارکرد مغز هنگام انجام انواع مختلف مدیتیشن کار کرده اند و نتایج انها در مجله نوروساینس انسان به چاپ رسیده است.
تکنیک های مختلف مدیتیشن به دو گروه اصلی تقسیم می شوند:
یک نوع مدیتیشن متمرکز نامیده می شود، در این حالت توجه فرد روی تنفسش و یا افکار مشخص و در عین حال سرکوب افکار، متمرکز می باشد.
نوع دیگر مدیتیشن، غیر هدایت شده می باشد. در این نوع فردی که مدیتیشن می کند روی تنفس و صدایی که بخش می شود تمرکز کرده و به ذهن اجازه ی انحراف و رها شدن می دهد. اکثر روش های مدرن مدیتیشن غیرهدایت شده می باشند.
۱۴ نفر که تجربه تکنیک مدیتیشن ACEM (نوعی از مدیتیشن که در نروژ متداول است) رو دارند در یک دستگاه MRI مورد ازمون قرار گرفتند. علاوه بر یک استراحت ساده، انها دو مدیتیشن مختلف را انجام دادند، یکی همان مدیتیشن غیر هدایت شده و دیگری تکلیف متمرکز تر ان.
در این تحقیق از افرادی که قبلا این روش ها را انجام داده اند استفاده کرد، زیرا در این صورت امکان اشتباهات در زیر دستگاه MRI کمتر بود.
مدیتیشن غیر هدایت شده در مقایسه با زمان استراحت، منجر به فعالیت زیادتری در نواحی مغزی مرتبط با افکار و احساسات مربوط به خود شد. اما فعالیت این نواحی مغزی در هنگام مدیتیشن متمرکز درست مانند زمان استراحت بود.
یکی از پژوهشگران می نویسد: من بسیار متعجب شدم زمانی که دیدم فعالیت مغز هنگامی که به حال خود رها می شود بیشتر است تا زمانی که سعی در تمرکز دارد. زمانی که ازمودنی ها انجام یک تکلیف خاص را کنار گذاشته و در واقع کاری انجام نمی دادند، در مناطق مغزی که محل پردازش افکار و احساسات ما هستند افزایش فعالیت مشاهده شد. این قسمت را می توان به عنوان شبکه استراحت توصیف کرد. و همین قسمت است که در زمان مدیتیشن غیر هدایت شده بیشترین فعالیت را داراست.
این مطالعه نشان می دهد مدیتیشن غیر هدایت شده نسبت به نوع متمرکز ان فضای بیشتری جهت پردازش اطلاعات و هیجان ها فراهم می اورد. این قسمت مغز که در بالا ذکر شده در هنگام استراحت بیشترین فعالیت را داراست. این مسئله یک سیستم اجرایی پایه را نشان می دهد، یک شبکه یا سیستم که هنگام تکالیف با تمرکز پایین یا بدون نیاز به تمرکز و توجه بیش از پیش فعالیت نشان می دهد. این مسئله نیز حائز اهمیت است که یک تکلیف ذهنی مثل مدیتیشن غیر هدایت شده، باعث فعالیت بیشتر این ناجیه از مغز میشه تا استراحت منظم.
دکتر داوانگر از همکاران این تحقیق و نوروسایکولوژیست دانشگاه اسلو می نویسد:
مدیتیشن فعالیتی است که توسط ملیون ها نفر در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین پی بردن به چگونگی کارکرد ان مهم است. در طی سال های اخیر افزایش قابل توجهی در مطالعات مربوط به این حوزه مشاهده شده است. چندین دانشگاه امریکا مشغول پژوهش در این حوزه هستند. بنابراین مهم است که ما نیز در این حوزه تحقیق کنیم.
ترجمه و ویرایش: مژگان ناقل